پودر میکا (Mica Powder) سیلیکاتی شفاف است که از مواد معدنی میکای مسکوویت (پتاسیم سیلیکات آلومینیوم) ساخته شده و دارای خواص گوناگونی است. این پودر شفاف, مات و بی رنگ (با دی اکسید تیتانیوم یا آهن اکسید پوشش داده شده است) است.

پودر میکا با خلوص 98 درصد دارای خواص گوناگونی است که از جمله آنها می توان به عایق الکتریسیته , عایق حرارت, ضد سایش و ضد خش بودن اشاره کرد.ميکا را به دليل خواص فيزيکي و مکانيکي بالايي که دارد، در بسياري از مصارف صنعتي استفاده مي کنند و شايد بتوان گفت که جايگزيني براي آن وجود نداشته باشد.ورقه های مسکوویتی، نارسانایی هایی بسیارعالی اند و همین امر نیز آنها را جهت ساخت قطعاتِ تجهیزات ویژه الکترونیکی، مناسب می گرداند. خرده (Scrap)، فَلس (flake: پولک) و پودر مسکوویت (ground muscovite) به عنوان پُرکننده و بسط دهنده (extender) در گستره ای از رنگ ها، پرداخت سطوح (surface treatments) و محصولات ساخته شده مورد استفاده قرارمی گیرند. جلای مرواریدی مسکوویت آنرا به محتوایی مهم مبدل می گرداند که “درخشندگی” را به رنگ ها، لعاب سرامیک ها و محصولات آرایشی هدیه می دهد.

خصوصیات فیزیکی

مسکوویت به راحتی قابل شناسایی است؛ به این دلیل که رَخ های کامل به آن اجازه می دهند که به شکل ورقه هایی نازک، انعطاف پذیر، کشسان (elastic)، بی رنگ و شفاف با جلایی شیشه ای تا مرواریدی، از هم جدا گردد. مسکوویت تنها کانی با چنین خصوصیاتی می باشد.

-‏ مصارف میکا:

-‏ مصارف ساختمانی میکا: پوشش های سلولزی با نامهای مختلف و پوشش های ‏مختلف خارجی و استفاده به عنوان عایق.‏

-‏ مصارف تزیینی میکا: شمع سازی- گل سازی- مجسمه سازی، سنگهای تزیینی و سرامیک و…

-‏ مصارف صنعتی میکا : پودرجوش(الکترود باعث تسهیل در عمل روکش کردن و پایدار نمودن قوس الکتریکی میشود)- گل حفاری (صنعت استخراج چاههای ‏شرکت نفت) رنگ و عایق دما- عایق الکتریسیته- لاستیک- کامپیوتر- صنایع ‏هوا فضا- کاغذ سازی و تولید لنت و صفحه کلاچ.ضمنا آنالیز شیمیایی مورد تایید متالوژی رازی در در جدول ذیل ارائه شده است.

پودر معدنی میکا یک ماده معدنی با دو خاصیت مهم (مقاومت حرارتی و مقاومت الکتریکی بالا) است که در صنعت های مختلف از قبیل عایق بندی حرارتی و الکتریکی به کار برده میشود. پودر میکا از سنگ های آذرین، رسوبی و دگرگون به دست می آید و آن را برای استفاده در صنایع به شکل ورق ورق شده در اندازه و ضخامت های مختلف در می آورند که این محصول به ورق میکا mica sheet مشهور است.

میکا به صورت های مختلفی از جمله ورق میکای نرم و سخت، ورق میکا رولی و طلق میکا در بازار موجود است. ورق میکا به خاطر تحمل بسیار بالایی که در حرارت و الکتریسیته دارند و تا ۸۵۰ الی ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل می کند کاربرد های بسیار زیادی در صنایع مختلف به عنوان ماده نسوز و عایق الکتریکی دارد.

خواص میکا به شرح زیر است:

    میکا به طور کامل نسبت به عمل مولکولی آب، اسید، قلیایی ها، روغن ها و حلال ها بی اثر است. این ماده غیر قابل اشتعال بوده و تحمل دمایی تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارد. همچنین در برابر اکسید کننده تخلیه الکتریکی مقاوم است و دارای مقاومت دی الکتریک بزرگتر از ۲۵ کیلو ولت بر میلیمتر است . میکا مقاومت زیادی در برابر خوردگی و فرسایش الکتریکی دارد.

میکاها زیرگروه مهمی از فیلوسیلیکاتها 2 یا سیلیکاتهای ورقه ای هستند که از مهمترین آنها می توان به مسکویت ، بیوتیت ، فلوگوپیت ، ورمیکولیت و لپیدولیت اشاره نمود . نام میکا احتمالاً از واژه یونانی به معنی درخشان و براق گرفته شده است . نام مسکویت از شهر مسکو گرفته شده است . مسکویت بیشترین خاصیت تورق را در بین میکاها دارد. به صورت پولکی، پرمانند و کروی نیز مشاهده می شود . ورقه های نازک مسکویت بی رنگ و شفاف بوده ولی ورقه های ضخیم آن به رنگهای زرد، قهوه ای، سبز و قرمز دیده می شود. برخی از باکیفیت ترین پودرهای میکا موسکویت در صنایع آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. جلای مرواریدی پودر میکا آنرا به محتوایی با اهمیت در رژ گونه، خط چشم، سایه های چشم، کرم پودر، براق کننده های مو و بدن، رژلب، برق لب، سرمه و لاک ناخن مبدل می گرداند.

شناخت و استخراج میکا در هندوستان و ساحل رود نیل به 2000 سال قبل از میلاد بر می گردد كه از آن در داروسازی، لعاب، شیشه، دکوراسیون و نیز برای نقاشی استفاده می شده است.در قرن چهاردهم و پانزدهم در آمریکای شمالی، سرخپوستان برای تزئین قبر مردگان از میکا استفاده می کردند.در قرن نوزدهم، اولین کاربردهای صنعتی میکا استفاده از ورقه های بزرگ ميكا در پنجره ها و نیز به عنوان طلق جهت رويت شعله کوره ها آغاز و بتدریج با پیشرفت صنعت، میکا به عنوان بهترین عایق در قطعات یکسو کننده (کموتاتورها)، مولد های بزرگ و موتورهای الکتریکی بکار رفت. میکا در حضور سنگهای پالوزیک (palezic) و بيشتر در هند، روسیه، آمریکا و آفریقای جنوبی يافت مي شود. ميكاي طبيعي داراي خواص فیزیکی فوق العاده ای است و ترکیب شیمیایی میکا، آنرا در گروه سلیکات های آلومینیم قرار می دهد. يكي از قابليت هاي خاص ميكا به عنوان يك ماده معدني، امكان برش آن و تشكيل قطعه هاي بسيار باريك با ضخامت ثابت است.

کشورهای انگلستان، ایرلند، سوئد، روسیه، هندوستان، امریکا ، کانادا، کره جنوب ی ، چین و ماداگاسکار از مهمترین تولید کنندگان میکا در دنیا هستند . تولید میکا در سال 1994 در دنیا در حدود 240000 تن بوده که 60 درصد سهم امریکا، 17 درصد سهم روسیه، 13 درصد سهم هندوستان و 4 درصد سهم کره جنوبی بوده است. پگماتیتهای الوند همدان، گرانیتهای مشهد، پگماتیتهای بین اراک و بروجرد و جندق اصفهان وگرانیتهای روستای قره باغ ارومیه از مناطق مهم میکادار ایران به شمار می رود.

میکا را می توان بعنوان یکی از مهمترین مواد بکار گرفته در پیشرفت تکنولوژی (مخصوصا صنایع الکترونیک) در حال و آینده نام برد. این کانی به صورت های ورقه ای یا بصورت دانه های ریز و فلسی در صنعت به کار می برند. کاربردهای میکا در صنایع مختلف به شرح زیر است: خشک کننده و پوشش دهنده، دیوارهای سیمان گچی (افزایش مقاومت دیوار)، منبسط کننده ماده رنگی، بلکا، حفاری نفت (پوشش دهنده ترک ها و خلل و فرج ها)، الکترودهای جوشکاری، کاغذ سازی، تولید لاستیک، پلی پروپیلن، آجر نسوز، کوره های ذوب ریخته گری، فولادسازی (منبع تهیه لیتیوم)، ساخت وسایل اپتیک (عدسی)، زیور آلات، دیوار عایق حرارتی، پلاستیک سازی، علاج برخی بیماریهای پوستی، چسبنده ها، تولید کاغذ میکا (میکای مصنوعی)، صنایع کشاورزی و … به کار می رود.

میکا گروهی از ترکیب های پیچیده سیلیکات آلومینیوم آبدار و فلزهای قلیایی است که آب ترکیب همه آنها به صورت هیدروکسیل بوده و بیشتر آنها دارای یک یا چند عنصر دیگر مانند آهن ،منیزیم، لیتیم و فلوئور هستند. کانی های اصلی گروه میکا، مسکوویت، فلوگوپیت، بیوتیت، لیپدولیت هستند که از میان آنها، مسکوویت و فلوگوپیت ارزش اقتصادی بیشتری دارند.

اصلی ترین میکای مصرفی در صنعت، نوعی مسکوویت است که به فراوانی در طبیعت یافت می شود و خواص عالی الکتریکی دارد. معمولی ترین کانی این گروه بیوتیت است. صنعت امروزی میکا به دو شیوه کار می کند:

–          گروه نخست: تولید کنندگان میکای ورقه ای

–          گروه دوم: تولید کنندگان میکای خرد شده

گفته می شود که بهره برداری از میکا در هند، پیشینه ای 2000 ساله دارد. در آغاز، در پزشکی و داروسازی و سپس اندک اندک در رشته های گوناگون کاربرد یافته است و واژه لاتین میک (Micate) به معنی درخشند یا براق است که نخستین بار توسط اگریکولا در سال 1546 میلادی به کار گرفته شده است. در سده نوزدهم میلادی در ایالات متحده امریکا، میکا در پنجره های کوچک بازدید کوره کاربرد داشته است.

علت رخداد رایج بیوتیت در سنگ های آذرین که در مقابل محدود بودن مسکوویت به پگماتیت‌ها و بعضی از سنگ های آذرین قرار دارد و به وسیله تحقیقات یودر (yoder) و یوگستر (Eugster) مشخص شده است. این دو محقق دریافتند که منحنی پایداری فلوگوپیت حدود 300 درجه سانتیگراد بالاتر از منحنی پایداری مسکویت قرار داشته و بسیار بالاتر از منحنی حداقل نقطه ذوب گرانیت قرار دارد. معنای این حرف این است که بلور فلوگوپیت (و بیوتیت) می‌توانند بطور مستقیم در دماهای عادی تبلور از ماگما متبلور شوند.

از طرف دیگر، منحنی پایداری مسکویت زیر منحنی حداقل نقطه‌ای ذوب گرانیت در فشار پایین قرار داشته و این منحنی را در حدود 700 درجه سانتیگراد و 1500 اتمسفر فشار بخار آب قطع می‌کند. بنابراین حضور مسکویت در گرانیت ها مبین تبلور در فشار زیاد بخار آب، یا به عبارت دیگر، عمق قابل ملاحظه می‌باشد. تفسیر دیگر حضور مسکویت این است که بگوییم مسکویت پس از تبلور سنگ در آن بوجود آمده است.

ميکا را به دليل خواص فيزيکي و مکانيکي بالايي که دارد، در بسياري از مصارف صنعتي استفاده مي کنند و شايد بتوان گفت که جايگزيني براي آن وجود نداشته باشد. اما در بعضي موارد شن و تالک به جاي آن مورد استفاده قرار مي گيرند (مانند پوشش سقف ها) از فايبر گلاس در موارد محدودي به جاي ميکا در ساختن پلاستيک هاي مخصوص استفاده مي شود

مسکویت یکی از کانی های مهم سنگ های آذرین درونی اسیدی مثل گرانیت ها و پگماتیت ها است. ابعاد بلورهای مسکویت در داخل پگماتیت ها گاهی به چند ده سانتی متر می رسد. در سنگ های دگرگونی مثل شیست ها و گنیس ها نیز مسکویت به فراوانی یا فت می شود . در بعضی از سنگ های شیستی، پولک های ریز مسکویت به صورت انبوهه های رشته ای با جلای ابریشمی ظاهر می شود که به آن سریسیت می گویند. سریسیت به صورت ثانویه از تجزیه و دگرسانی کانی هایی مثل فلدسپات، آندالوزیت، توپاز، کیانیت و اسپودمن حاصل می شود.

بیوتیت را می توان در بسیاری از سنگ ها مشاهده نمود. این کانی در سنگ های آذرین مختلف از جمله در گرانیت ها، پگماتیت ها، دیوریت ها، گابروها و حتی پریدوتیت ها دیده می شود. همچنین بیوتیت در سنگ های آذرین خروجی نیز مشاهده می شود. در سنگ های دگرگونی در گستره وسیعی از شرایط دما و فشار تشکیل می شود و علاوه بر سنگ های دگرگونی از نوع همبری، در سنگ های دگرگونی ناحیه ای نیز مشاهده می گردد. ورمیکولیت نیز از میکاهایی است که عمدتاً از دگرسانی بیوتیت حاصل می شود. استیلپنوملان 1 کانی مشابه بیوتیت است که در سنگ های دگرگونی مثل شیست ها و سازنده های آهن نواری دیده می شود.