نام ماده شیمیایی : میکا  

حدود مجاز :

 OSHA  PEL – TWA  8H : 3 mg/m3( گردو غبار قابل استنشاق )

ACGIH 1988-89 TLV –TWA : 3mg/m3 (  گرد و غبار قابل استنشاق)

خصو صیات فیزیکی میکا : وزن مولکولی میکا : 797 گرم /مول ، وزن مخصوص میکا: 2.8  تا 3.1

میکا سیلیکات جامد ورقه ای شکل سفید و غیر قابل اشتعال و نامحلول در آب ، ترکیبی از 1% کوارتز و 9 ماده معدنی دیگر است .

ارگان هدف میکا: پوست . چشمها .و سیستم تنفسی .

اثرات حاد میکا: اثرات میکا مختصری التهاب مکانیکی پوست ، چشمها و سیستم تنفسی که در تماس کارگربا هر ماده خارجی دیگر نیز ممکن است ایجاد شود .

اثرات مزمن میکا : پنوموکونیوز که مشخصه آن سرفه است .کندی تنفس ، ضعف و کاهش وزن ، البته طبق مطالعات انجام شده در 5 نفر از 6 نفر فردی که با 25 ذره میکا به مدت 10 سال تماس  داشته اند پنوموکونیوز مشاهده شد.

سرطانزایی میکا:   میکا در لیست مواد سرطانزای تعیین شده توسط  NTP –IARC – OSHA  قرار ندارد .

 اقدامات اولیه :  تماس میکا با چشم : شستشوی فوری با آب فراوان به مدت 15 دقیقه .

 تماس میکا با پوست : شستشو با آب و صابون .  استنشاق میکا: انتقال فرد به هوای تازه . بلعیدن میکا: گزارش نشده (غیر محتمل). خاموش کننده : میکا نمی سوزد .

ریختن و پاشش : جمع آوری میکا بوسیله جارو و خاک انداز یا سیستم مکش (جارو برقی )انجام شده ودر حین جمع آوری از ایجاد گرد و غبار جلوگیری شود .

وسایل حفاظت فردی در برابر میکا:

عینک : عینک حفاظتی یا عینکهای ایمنی مواد شیمیایی و محافظ چشم و صورت استفاده شود .

ماسک – نصب تهویه موضعی و عمومی با قدرت کافی .

نحوه انبارش و نگهداری میکا:

میکا در ظروف در بسته ودور از رطوبت  نگهداری شود  و ظرف در برابر صدمات فیزیکی محافظت شود.

میکا یک ماده ی معدنی است که ورقه های آن را « آیزِن گلاس » می گویند. میکا نامی است که بر گروهی از کانی های سنگ پدیدآر، نهاده شده است. کانی های میکا عبارتند از : میکای سفید، فلوگوپیت، میکا سیاه، لپیدولیت . چون ممکن است در تلفظ این اسم ها دچار اشکال شوید از این رو ترجیح داده شده که برای همه لفظ میکا را بکار برده شود. تمام انواع میکا هر چند از فلزات مختلفی تشکیل شده اند ولی همه شبیه به یکدیگرند. تمام انواع « میکا » را می توان به صورت ورقه های نازکی درآورد و چون خیلی نرم هستند و به آسانی با ناخن خط بر می دارند. همه ی میکاها نوعی کریستال بوجود می آورند که به لحاظ رنگ گوناگون است. یعنی آنکه به ترتیب از بی رنگ شروع شده به رنگ های سبز، قرمز، قهوه ای و سیاه در می آید. میکا در بیشتر سنگ های موجود در قشر زمین یافت می شود. میکا بخش مهمی از سنگ های آذرین می باشد. می دانید که سنگ های آذرین از سرد شدن مواد گداخته ، تشکیل شده اند، پس میکا نیز همین گونه پدید آمده است.

گاهی برخی از مواد معدنی در شرایط خاصی تبدیل به میکا می شوند. این عمل را متامورفیزم یا دگردیسی می نامند و مقصود تغییراتی است که در مواد معدنی بر اثر حرارت، فشار و آب بوجود می آید.

اين كاني به رنگ هاي قهوه اي مايل به زرد، قرمز، مايل به قهوه اي، بي رنگ و سفيد مايل به سبز و رنگ خاك آن سفيد بوده، داراي سختي 2-5/2 و وزن مخصوص 7/2 تا 9/2 مي باشد و قابليت خمش الاستيكي داشته در سيستم منوكلينيك متبلور مي شود. از فلوگوپيت در صنايع تهيه لوازم عايق الكتريكي، تهيه طلق، كاغذ و سنگ هاي نسوز، لاستيك سازي، سراميك سازي و … استفاده مي نمايند. فلوگوپيت در اسيد سولفوريك غليظ حل شده و ژله سيليسي ايجاد مي نمايد. از فلوگوپيت به عنوان عايق در شمع هواپيما استفاده مي شود.

از ساير كاني هاي خانواده ميكاها مي توان به ليپدوليت و زنوالديت اشاره نمود كه داراي گسترش و فراواني خيلي كمتري بوده و جهت تهيه عنصر ليتيم و نمك هاي مربوطه آن، در ساخت آلياژهاي فلزات سبك همراه پتاسيم و در فولادسازي و تهيه وسائل اپتيك نظير عدسيها كاربرد دارند. وجود نمك هاي ليپدوليت در چشمه هاي آب هاي معدني براي معالجات پزشكي مفيد است. از اين كاني همچنين در آتش بازيها استفاده مي نمايند. 

کاني هاي گروه ميکا که از نظر اقتصادي داراي اهميت هستند به صورت زير طبقه بندي مي گردند:

-موسكوويت، پتاسيم ميکا (به رنگ سبز يا ياقوتي)  H2KAl3(SiO4)3

-بيوتيت، منيزيم آهن ميکا (به رنگ تيره (Mg,Fe)3Al(SiO4)3)(H2K)

-فلوگوپيت منيزيم ميکا (زرد، قهوه اي تيره(H2K(Mg)3Al(SiO4)3

-ورميکوليت، بيوتيت آبدار (زرد پر رنگ(

-ليپيدوليت، ليتيوم ميکا (زرد کم رنگ(KLi Al(OH,F)2Al(SiO4)3

سيستم بلوري اين کاني ها منوکلينيک است. اين گروه از کاني ها داراي ترکيبات مختلفي از سيليکات آلومينيم آهن، منيزيم و ميکا هستند. حضور فلوئورين، باريم، منگنز، واناديم نيز در اين کاني ها گزارش شده است. از بين اين کاني ها، موسکوويت به خاطر خواص فيزيکي، شيميايي، حرارتي و مکانيکي استثنايي که دارد، در صنعت کاربرد فراوان دارد. ورميکوليت و فلوگوپيت هم مانند ميکا از اهميت برخوردار هستند. از بيوتيت به ندرت در مصارف صنعتي استفاده مي شود.

پودر میکا به عنوان یک پرکننده بی اثر و عامل رهاسازی محصول از قالب (mold release agent) در ساخت قطعات لاستیکی قالب گیری شده (molded rubber products) مانند تایرها و عایق های سقفی مورد استفاده قرار می گیرد. دانه های صفحه ای میکا به عنوان یک عامل ضد چسبندگی عمل می نمایند.

موسکوویت (که همچنین با نام های میکای رایج،سریشم یا پتاس میکا هم شناخته می شود) یک ماده ی معدنی فیلوسیلیکات آلومنیوم و پتاسیم  می باشد.موسکوویت رخ بسیار بارز، قابل ملاحظه وورقه ای دارد که معمولا ً قابلیت الاستیک دارد.ورقه هایی از موسکوویت به مساحت 5*3 متر در نلور هند یافت شده است.

سختی موس موسکوویت بین 2 تا 2.25 است.وزن مخصوص موسکوویت بین 2.76 تا 3 است.می تواند بی رنگ،خاکستری،قهوه ای سبز،زرد (و به ندرت) بنفش یا قرمز باشد.این کانی ناهمسانگرد است.سیستم تبلور منوکلینیک دارد.موسکوویت های سبز و غنی از کروم را با نام فوشیت می شناسند.ماریپوزیت هم یکی دیگر از موسکوویت های غنی از کروم است.

موسکوویت رایج ترین میکایی است که در گرانیت های ،پگماتیت ها،گنایس ها و شیست ها یافت می شوند.همچنین موسکوویت به عنوان یک سنگ دگرگونی تماس (a contact metamorphic rock) و یا به عنوان یک ماده ی معدنی ثانویه ی ناشی از تغییر (Alteration) توپاز،فلدسپار وکینایت هم شناخته می شود.در پگماتیت ها معمولا ً موسکوویت در ورقه های عظیم تجاری ِ با ارزش یافت می شوند.موسکوویت برای تولید مواد عایق، ضد حریق و تا حدی به عنوان یک روان کننده مورد استفاده قرار می گیرد. نام موسکوویت از شیشه های موسکویت برگرفته شده است.دلیل این نامگذاری این است که در گذشته در کشور روسیه از این کانی برای ساختن پنجره استفاده می شد.

میکاها زیرگروه مهمی از فیلوسیلیکات ها 2 یا سیلیکات های ورقه ای هستند که از مهمترین آنها می توان به مسکویت ، بیوتیت ، فلوگوپیت ، ورمیکولیت و لپیدولیت اشاره نمود . نام میکا احتمالاً از واژه یونانی به معنی درخشان و براق گرفته شده است . نام مسکویت از شهر مسکو گرفته شده است . مسکویت بیشترین خاصیت تورق را در بین میکاها دارد. به صورت پولکی، پرمانند و کروی نیز مشاهده می شود . ورقه های نازک مسکویت بی رنگ و شفاف بوده ولی ورقه های ضخیم آن به رنگهای زرد، قهوه ای، سبز و قرمز دیده می شود . نام بیوتیت به افتخار فیزیکدان فرانسوی جی . بی. بیوت انتخاب شده است. بیوتیت به صورت توده های ورقه ای نامنظم، پولک های پراکنده، انبوهه های فلسی شکل و یا شش گوشه دیده می شود . رنگ بیوتیت سبز تیره، قهوه ای تا سیاه و به ندرت به صورت زرد روشن است. ورقه های نازک بیوتیت دودی است.

مسکوویت در سنگ های آذرین، دگرگونی و رسوبی یافت می گردد. در سنگ های آذرین به خصوص در سنگ های گرانیتی، مسکوویت یک کانی اصلی است. در پگماتیت های گرانیتی (granite pegmatites)، مسکوویت اغلب به صورت درشت بلورهایی با خطوط خارجی (outline) شش وجهی دروغین (pseudohexagonal: برخی از اشکال ارتورمبیک که مشابه شکل شش وجهی یا هگزاگونال می باشند) یافت می گردد. به این بلورها را تحت عنوان “کتاب ها” (books) می نامند زیراکه می توانند به شکل ورقه هایی به ضخامت ورقه های کتاب از هم جدا گردند. مسکوویت به ندرت در سنگ های آذرین با ترکیب حدواسط، مافیک و الترامافیک یافت می گردد.

مسکوویت می تواند طی دگرگونی ناحیه ای سنگ های رسی یا آرژیلیتی (argillaceous rocks) شکل گیرد. حرارت و فشار فرآیند دگرگونی، کانی های رسی را مبدل به دانه های ریز میکایی می گرداند که با پیشرفت فرآیند دگرگونی بزرگتر می شوند. مسکوویت می تواند به صورت دانه های محصور شده در شیست و میکا ایجاد شده و یا به حدی زیاد باشد که سنگ تحت نام “میکا شیست” یا “گنیس میکایی” (micaceous gneiss) نامیده شود.

مسکوویت در برابر هوازدگی شیمیایی مقاوم نیست. این کانی به سرعت تبدیل به کانی های رسی می گردد. گاهی پولک های بسیار ریز مسکوویت به حدی دوام می آورند که به بخشی از رسوبات و سنگ های رسوبی نابالغ (immature) مبدل می گردند. این قضیه گواهی براینست که چنین رسوبات و سنگ هایی در معرض هوازدگی شدید قرار نگرفته اند.

میکا از کانی های پرمصرف و ارزشمند معدنی به شمار می آید، اما اگر بخواهیم مصارف آن را بصورت کلی دسته بندی کنیم  می توانیم دسته بندی زیر را داشته باشیم:

• مصارف ساختمانی میکا: پوششهای سلولزی بانام های مختلف و پوشش های مختلف خارجی و استفاده بعنوان عایق
• مصارف تزئینی میکا : شمع سازی ، گل سازی ، مجسمه سازی
• مصارف آرایشی میکا : لوازم آرایشی مانند : ماتیک ، انواع سایه ها ، پودرهای آرایشی و غیره
• مصارف صنعتی میکا : پودر جوش ، گِل حفاری ( معمولاً در صنعت استخراج و چاه های شرکت نفت) ، رنگ و عایق دما ،
• عایق الکتریسیته ، لاستیک ، کامپیوتر ، صنایع هوا – فضا ، کاغذ سازی و غیره
• مصارف بهداشتی میکا : استفاده در خمیردندان ، انواع پودر بهداشتی و غیره

ميکاي ورقه اي با کيفيت بالا، عمدتاٌ مسکويت، در بسياري از صنايع خصوصاٌ الکتريسيته به کار مي رود. اين امر به دليل آن است که اين کاني داراي مقاومت دي الکتريک بالاست. همچنين استفاده از اين کاني از اتلاف انرژي جلوگيري مي کند. از ديگر مشخصه هاي اين کاني حساسيت الکتريکي بالا و ضريب حرارتي پايين مي باشد.علاوه بر اين خصوصيات، ميکا در دماي بالا مقاوم باقي مي ماند.

پنجره هايي که از ميکا ساخته مي شود داراي مقاومت مکانيکي بالايي هستند و از هدر رفتن انرژي جلوگيري مي کنند. انواع ميکا داراي ضريب دي الکتريک بين 5 تا7 است. به طوريکه ازآن مي توان در ساختن خازن استفاده کرد. خواص الکتريکي و مکانيکي بالاي ميکا همراه با چسبندگي کم و همچنين توانايي دور کردن گرما از خود باعث شده است که از آن در ساختن ترانزيستور استفاده شود و از ميکا ها با ضخامت 1/0 ميلي متر براي ساختن پوشش براي سيم ها استفاده مي شود. کاربرد اين سيم ها بيشتر در مبدل هاي الکتريکي است، که باعث کوچک تر شدن و سبک تر شدن آنها مي شود.

مقاومت بالاي ميکا درمقابل گرما، چگالي کم و مقاومت مکانيکي بالاي آن باعث شده است که از آن در ساختن مقاومت هاي الکتريکي استفاده شود. همچنين ميکا، به دليل بالا بودن کيفيت در توليد ليزرهاي هليوم نئون فيلترهاي اپتيکي مخصوص، آسترها و پوشش براي شيشه هايي که بايد فشار بالاي بخار را تحمل کنند، ساخت ديافراگم براي وسايل تنفس اکسيژن، وسايلي جهت رديابي و همچنين وسايلي براي سنجش گرما استفاده مي شود.