در این نوشته نگاهي گذرا بر خواص ويژه دو ماده ورمیکولیت و میکا مي اندازيم. ورميكوليت با فرمول عمومي
(Mg , Fe2+, Al ,Ca , K)3(Al , Si , Fe3+)4 O10(OH)2 . 4(H2O)
در سيستم مونوكلينيك متبلور شده و داراي سختي 2 – 1.5 در مقياس موس مي باشد. (Mg , Ca نمادي از كاتيون هاي تبادل پذير است) تمامي كاني هاي گروه ميكا به صورت ورقه هاي بسيار نازكي مي شكنند كه كاني شناسان آن را مانند كاني تالك “كليواژميكا ” مي نامند. ورميكوليت داراي آب فشرده در ميان لايه هاي سيليكاته مي باشد. در نتيجه هنگامي كه به ورميكوليت گرما داده مي شود، آب خارج شده و كاني منبسط مي گردد و در برخي موارد تا 20 برابر حجم اوليه، افزايش حجم پيدا مي كند. همچنين لمس اين كاني صابوني بوده و از اين نظر با تالك قابل مقايسه است. درصد آب آزاد آن حداكثر 0.5 درصد بوده و اسیدیته (pH) دوغاب آن بین 7 – 5.9 است. همچنين وزن مخصوص ورميكوليت در نمونه هاي خام و منبسط شده، به ترتيب 56 تا 192 و 460 تا 960 کیلوگرم بر متر مکعب است. اين كاني غير قابل اشتعال مي باشد كه در دماي C°1250 – 1150 سخت شده و رسوب می کند. چگالی توده ای ورمیکولیت خام یا کنسانتره بین 1120 – 640 كيلوگرم بر متر مكعب و براي نوع منبسط شده آن 160 – 64 کیلوگرم بر متر مکعب است و رطوبت آن در دمای کمتر از 110 درجه سانتیگراد 4 تا 10 درصد و pH آن در آب 6 تا 9 می باشد. نقطه ذوب این کانی C° 1315 و دمای جوش آن C° 1320 – 1200 و گرمای ویژه آن 1.08 – 0.84 (Kj/Kg°C) می باشد.
ميكا اصطلاحي عمومي است كه به گروهي از كاني هاي آلومينوسيليكات با ساختار سيليكات هاي صفحه اي گفته مي شود كه از تركيبات فيزيكي و شيميايي مختلف تشكيل شده اند. كاني هاي خانواده ميكا شامل موسكوويت، بيوتيت، فلوگوپيت، لپيدوليت و ناترونيت مي باشند. موسكوويت، مهمترين و فراوانترين كاني صفحه اي به شمار مي رود. موسكوويت ورقه اي در پگماتيت ها و نوع پولكي در گرانيت، پگماتيت ها و شيست ها پيدا مي شود. ليپدوليت در پگماتيت هاي غني از ليتيوم تشكيل مي شود . فلوگوپيت به صورت رگه ا ي و توده اي در پيروكسنيت ها و اسكارن هاي منيزيم دار گزارش شده است. موسكوويت ميكاي پتاسيم دار به رنگ سبز ياقوتي كه با فرمول شيميايي H2KAl3(SiO4)3 نشان داده مي شود . وزن مخصوص اين كاني 2.88 – 2.77 گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی آن 3.2 – 2.8 در مقياس موس، سيستم تبلور منوكلينيك و گرماي ويژه آن C° 25 برابر 207 (Kj/Kg°C) می باشد.
دو ويژگي اساسي ورميكوليت و ميكا پائين بودن ضريب رسانش گرمائي و بالا بودن گرماي ويژه آن ها است كه خواص بسيار مناسبي جهت ساخت عايق گرمايي با اين مواد است كه در جدول زیر ارائه شده است
|
ضریب رسانش گرمایی و گرمای ویژه ورمیکولیت و میکا |
||
|
ضریب رسانش گرمایی (W/m°C) |
گرمای ویژه (Kj/Kg°C) |
|
| ورمیکولیت |
0.069 – 0.063 |
1.08 – 0.8 |
| میکا |
0.71 |
0.27 |